દુધલી એક વાર્ષિક રુવાંટીવાળું જડીબુટ્ટી છે જે અસંખ્ય શાખાઓમાં આધારથી ટોચ પર છે, લાલ રંગની અથવા જાંબલી રંગમાં ફેલાય છે. દાંડા ગોળાકાર હોય છે, ઘન અને રુવાંટીવાળા પુષ્કળ દૂધ-સત્વ સાથે પાંદડા વિરુદ્ધ, લંબગોળ મધ્યમાં જાંબલી સાથે છાંટીને અને ધાર પર દાંતાળું છે.પાંદડા સ્ટેમ પર વિપરીત જોડીમાં થાય છે.
દુધલી ઔષધીય ગુણધર્મો છે જેમ કે કેન્સર, ઝાડા, મરડો, આંતરડાના, અસ્થમા, બ્રોંકાઇટિસ, તાવ, પોપચાંની સ્ટાય, ઉધરસ, અસ્થમા, શ્વાસનળીના ચેપ, આંતરડા ફરિયાદ, જંતુનાશક ઉપદ્રવ, જખમો, કિડની પત્થરો અને ફોલ્લાઓ વગેરેના ઉપચારમાં ઉપયોગ થાય છે.
સૂકા જડીબુટ્ટીઓનો ઉકાળો ત્વચાના રોગો માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે. તાજા વનસ્પતિનો ઉકાળો થ્રોશના ઉપચાર માટે ચામડીના ટુકડા તરીકે વપરાય છે.
તે કૃમિ, હરસ, કોઢ તથા કફ-વાયુ મટાડે છે. તે સુખપ્રસવકારી, દૂઝતા હરસ મટાડનારી તથા બાળકોને ઊલટી કરાવનાર રેચક પણ છે. તેનાં ફળ ખારાં, કડવાં, ઉષ્ણ, તીખાં, લઘુ, અગ્નિદીપક, પિત્તકોપક, વિશદ અને વિષનાશક હોય છે. તેનો ઉપયોગ વિષમજ્વર, જળવાત (તજાગરમી), શોફૉદર અને હુક (ચસકા, શૂળ) ઉપર, કાનમાં બગાઈ ગયા ઉપર ગૂમડું પાકીને ફૂટે તે માટે થાય છે. દૂઝતા હરસ ઉપર ચમારદુધેલીનાં લગભગ 22 ગ્રા. જેટલાં પર્ણો ઘીમાં તળીને ખાવાથી થોડા દિવસમાં લોહી પડતું બંધ થાય છે. કફરોગ અને દમમાં તેની અસર આકડા અને ખડકી રાસ્ના જેટલી હોતી નથી; છતાં તે કેટલીક વાર આપવામાં આવે છે. દુધેલીના છોડનો ઉપયોગ વા ના ઈલાજમાં થાય છે. . જેમાં એવા ઘણા તત્વો હોય છે જે વાના લક્ષણોને ઓછા કરવામાં ખુબ જ ઉપયોગી છે. દુધેલીના છોડના ફૂગનાશક ગુણોને કારણે ધાધર જેવા ફુગથી થતા રોગોના ઈલાજમાં ઉપયોગી છેજે વ્યક્તિઓને નપુસંકતા અને શીઘ્રપતનની ફરિયાદ રહે છે તેને 100 ગ્રામ દુધેલી ઘાસના પાવડરમાં બરાબર માત્રામાં સાકર મેળવીને સવારે અને સાંજે એક-એક ચમચી સેવન કરવાથી લાભ મળે છે અને ધાતુ જન્ય રોગ દુર થાય છે. જે મહિલાઓને વાંઝપણની સમસ્યા છે તેવા લોકોએ દૂધેલીના પાવડરનું સેવન કરવું જોઈએ. આ સેવન સવારે અને સાંજે કરવાથી ગર્ભધારણની ક્ષમતા વધે છે.
કેન્સર: દુધેલીના છોડમાં આવેલા એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ગુણ ફ્રી- રેડિકલ્સને દુર કરીને રોગ પ્રતિકારક શક્તિને મજબુત બનાવવામાં મદદ કરે છે. તે એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ફ્રી- રેડિકલ્સને બે અસર કરીને કોલન કેન્સરના વિકાસને રોકવામાં મદદ કરે છે.